Trường ca: Gương phúc tử đạo của thánh nữ Anê Lê Thị Thành - Tác giả: Xuân Cát

Xuân Tân Phong
Người mẹ trẻ Gọi mặt trời trở về giấc ngủ bằng dấu Thánh Giá đầu ngày Thoăn thoắt khều tro khi mặt người còn chưa phải nhóm nấu cơm lửa tan loang soi bóng bóng trên mẹ bức tường Mẹ chân trần lên bảo vệ bồ hóng đập dài.
NGUỒN:


Tác phẩm đạt giải nhất cuộc thi Văn hóa Nghệ thuật Đất Mới 2024.







CHƯƠNG I. NHƯ HẠT GIỐNG MÁU



Mở Tông sắc Quasi Semine Sanguinis [1]
Chúng ta sẽ kể cho các con nghe
Về ơn tử đạo
Như hạt giống máu
Của hơn 130.000 người đã bị giết vì đức tin trên đất Việt Nam mình.
Tinh thần trung hiển ấy
Là câu chuyện hôm nay
Trọng mỗi đức tin trong trẻo
Tựa lá non đầu ngày.
Cảm ơn gọi tử đạo
Khắc ghi tên 117 vị thánh
Được ký ngày 19.6.1988
Trong bàn tay thiện của Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II.

35 năm qua [2]
Khúc điệp vang lên bên đàn con cháu
Đất quàng hạt đức tin
Dẫn con nhỏ qua phố giăng bẫy sương sương
Chân bạch vết lũ đêm thu
Tay gieo hạt giống máu.

Chúng tôi sẽ kể về
Trái đất tràn ngập các vị tử đạo như có hạt giống máu
Và từ hạt giống đó mà ngủ yên của Giáo hội đã yên sinh [3]
À ơi giai điệu ru mẹ chong đèn hào
À ơi mượt ru khuyên loang chaái bếp khói chiều lên
Trong giấc mơ còn sót mùi ký ức
thoải mái im, công việc chứng minh ngân vang.

Chúng tôi sẽ kể về các con nghệ
75 vị trí được xử lý quyết định
Mẹ quặn đau như sống từng khúc nhung
Như ngọn gió cơn đói mưa, như đất sét toạc sóng
Đêm tối của ác đạo như màn hình đêm được cày xới
Luồng gió nào nhẹ nhàng nhẹ nhàng vào thời gian.
Một vòi chảy rơi xuống Nghìn dòng
máu ao nối lại ngọn gió say từng cơn,
Ngàn suối dòng chảy lênh láng khô khốc của đất hôm nay.
Khi yên tiếng vừa buông
Khi tiếng kêu rơi xuống
Mẹ quàng tay ôm lấy từng hơi thở con mình
Vai run chạy khắc yêu từng nhịp tim đang yếu đuối
Tay khum lại nâng quý từng hạt đức tin.

Dù sau 35 năm chúng tôi vẫn kể
Về Đức Chịu đóng kín thập giá " (1 Cr 1,23)
Về những chứng nhân gan dạ nơi pháp trường.

CHƯƠNG II. NGƯỜI MẸ TRẺ ANÊ LÊ THỊ THÀNH



Chúng tôi sẽ kể
Tên một vị thánh tử đạo thứ 87 trong Tông sắc Quasi Semine Sanguinis [4]
Bông hoa quý của Giáo Hội
Thánh nữ duy nhất của đất Việt đã cầm nhành thiên tuế
Đỏ áo màu từng ngày từng giờ trung hiển.

Người mẹ trẻ
Gọi mặt trời trở về giấc ngủ bằng dấu Thánh Giá đầu ngày
Thoăn thoắt khều tro khi mặt người còn chưa phải
nhóm nấu cơm
lửa tan loang soi bóng bóng trên mẹ bức tường
Mẹ chân trần lên bảo vệ bồ hóng đập dài.
Ngôi nhà năm gian
Ôm tròn những giấc mơ con trẻ
Ngọn lửa tí phân
Nhen lên hơi ấm từ tâm hồn người nữ mới bước vào đời sống hôn nhân
Kiềng sắt bốn chân mỗi ngày Tần tảo
Áo thơm quấn hai yên lo gia đình.

Ánh dương chưa rạng, sớm mai chưa tỏ
Trời thảnh thơi nhìn trong tiếng ấm nước mô-đun sôi sục
Đêm qua
Mẹ mang bình yên vào trong giấc mơ con nhỏ
Say giấc tuổi thơ.

Dậy đi con...bình minh ngày mới
Dậy đi con...gương mặt tựa non
tàu lá chuối đã dừng lại Sương khuya yên tĩnh
Gió lay nhẹ nhàng Đưa bóng tối tối vào đêm.

Dậy đi con...dâng lời ca tụng Chúa
Cùng bố mẹ rêu mềm cánh gió đông
Cùng anh chị hát lời kinh ban sáng
Mùa chay về, gom đổ đầy kinh thơ.

Mặt đất mẹ nằm thư giãn không có két chứa
Mưa bụi bay ngang tuôn lên nhành lá thành hạt mưa
Từng con ngồi vòng ôm lấy bình minh cao đạp
Quanh bàn thờ đầy ắp những tràng châu.

Bếp lửa reo vui xà lách chia theo nhịp mẹ Thành bột
bố Nhất nhìn con lòng ấm hẹn một chiều đồi nương
Một miền hương bung thùy hoa con mới nhụy
Một gia đình đáp trả thức những buổi mai.

Mỗi sớm hôm mẹ nhen hồng bếp Lửa
Đom đức tin từ sáng đến chiều về.

CHƯƠNG III. GIA ĐÌNH GƯƠNG MẪU



Ngày Chúa nhật
Ai nâng những bàn chân chạy qua Sương mù
Lá rơi dốc rịn giấc mơ hoang
Chú nhện con giăng tơ lên màn đêm nước
Con theo mẹ chân quệt tấm thời gian.

Ánh bình minh nhấp nhô về say gió
Lọn tóc tơ mẹ cột bối rối duyên
gió chen ngang cõng theo nhánh du mục
Tay nắm tay mẹ tắm cả rồng dương.

Nhà thờ ở đây con vui mừng nồng nhiệt
Kể Chúa nghe từng bước đẹp như mơ
Lễ Misa trải nghiệm lên dân đạo một vòngg nhung nhớ
Khỏa vũng tháng năm dài miên man.

Bàn tiệc Chúa dân dân khum mình đón nhận
Mình Thánh Ngài và Lời Chúa nuôi nuôi
Lòng chộn rộng bao cảm xúc thảnh thơi
nhẹ nhàng rung được chạm Chúa nơi đây.

Cánh đồng bảo vệ
Cò trắng bay ngang
Cánh cánh à ơi ô chuồng nuôi con hoang lớn
Đất cằn khô rặt
Cong tấm nền cho mồ hôi hôn xuống đất liền
Cỏ hoang vu
Chân sóng lên nương nương cần
Xa chân trời giang sương trắng mới ngủ yên.

Thơm thảo gia đình
Nồng ấm quê hương
Kẻ khó đến xin mẹ ân cần trao giúp
Hương bác ái thổi thơm từ bóng tối cũ mộng phong.
Vọng lời khuyên gả con nơi đạo hạnh
Khi lấy chồng vai nặng nề vui
Đức vâng lời như lửa nòm giữ ấm
Sợi chỉ hồng cột gợi nghĩa yêu thương
Dặn xin con đêm ngày theo ý Chúa
Đừng cãi cọ dưới nhà Chúa ban
Đừng chùn chân dẫu dốc này rệu
Chân trời kia nhẹ nhàng cả bình minh.

CHƯƠNG IV. HIẾU



Khách sạn Chúng tôi kể tiếp các con nghệ thắt lưng
nắng chiều
Cũng rơi lệ khóe mắt bụi đường đi
Đất dưỡng
sau nền lớp sương mù bóng tang
Chiếc lá chết
Màu diep lục hóa thân trong hình hài hòa nâu.
Làng đạo năm ấy
Những mục tử năm ấy
Bị săn lùng thu hẹp giữa dân
ngôi nhà thờ bỏ trống Trả
hồi sinh nơi lưu giữ những bức ảnh lòng thảo thơm.

Ngôi nhà năm gian
Không giới cấm đạo
Cha Kim, cha Thành, cha Khoan, cha Ngân
Lần ghé thăm nhà mẹ ẩn
Đôi vai những tần số
Thảo thơm hai vạt bao mùa nắng mưa.

Ngôi nhà đơn áo sơ mi
kín
Nắng Nắng nhìn vách nhỏ gió suối qua khe
Các chú phục vụ bưng bê
Mẹ Thành cơm nước bảo vệ sớm chiều
Thăng trầm ngọt ngào cô ấy
Ý nguyện hy vọng xanh từ Đức Tin.

Tấm lòng trung khách
Đẹp như từng chuông ngân bạc
Lời kinh trong hoàng
Kín ẩn trong giảm nhẹ thăng hoa.

Làng quê Phúc Nhạc
Cưu mang các mục tử trong tình yêu mến
Dấu thời gian
Thư lại những nụ cười trong vắt tựa sương sa
Và đôi lúc
Mênh mang một ánh nhìn như cơn gió mùa khô
Trong chuỗi thời gian cấm đạo.
Những ngọn lửa cháy
Những điều đông lạnh
Cộng sinh
Vui buồn và lo lắng
Đồng ruổi trong miền đất con dân nhà đạo.

Ngày nắng lên
Đêm về núi
Các cha dạy con dân giữ một niềm tin
thời chúa chúa Trịnh Doanh, Sâm
Thời vua Cảnh Thịnh
Đã có những vị tử đạo bước theo Chúa
Dù là linh mục hay tuần phủ quan dự án
Dù là người buôn bán tầm thường hay chức sắc huyện tri
Là giám mục hay giáo dân chất
cùng lý tưởng loan Tin tình yêu.

Các con biết không
Từ thời vua Cảnh Thịnh mẹ Thành sống
Qua vua Minh Mạng
Đến vua Thiệu Trị
Cuối cùng Tự Đức vua
Bảo đầm đào xuống
Như giảm mưa mát lành
Cho đức tin nẩy phóng
hạt giống máu anh hùng
Tha thứ và khoan dung
Cho những kẻ giết mình
Như Chúa
Trên Thập Giá năm
Hy tế
đời.

CHƯƠNG V. BỊ BẮT



Một ngày đông nhắn ngày đông lạnh lạnh Vách đá và
suy nghĩ là đêm Trong thinh
vắng, gió mùa lặng mình giật thót Bóng hiện
mờ rồi phục vụ vào đêm người

tên để để vui lòng tham chiếu cứa lạnh tựa đề dao. Sáng hôm nay, ngày 20.3.1841 Đúng Đại lễ Phục sinh Tiếng trống chiêng, tiếng đao, tiếng chân quân lính chạy Thảng nhìn như dây nút hạt mùa thương Các cha ấy vừa cung thánh Lễ Chúc bình an đi ra giữa vòng vây. Có những lúc làm vương quốc phải kiện Làng Bê-lem năm nào tái hiện Xin chỗ nương nhưng nhà nào thả nhận... Nhà mẹ Thành thành cỏ cỏ xanh thân. Lời cầu nguyện mẹ dâng cho Chúa Con gái nụ tím nỗi buồn vành môi Cọng rơm khô làm che góp phần mình im lặng bên dưới lòng mương rèm nén ngọc trân. Từ trên cao ngọn tre già khom eo phủ bóng nhìn Đi qua đường biên giới của từ chối hay đón nhận lưỡi tử cung hiên hiên Xòe bàn tay mắt chong từng ký tự Thành lời nguyện tắt. Út Tĩnh Thôi quấn áo Đầu gác cột nhà trong bộ bao hệ thống lửa Mơ một hồi chuông đêm Thanh âm rung dậy cả những sườn dốc Thời gian bất hợp pháp đạo đã hết Một vệt mây trắng dải quang bầu trời mùa tung tăng đến nhà thờ đã hát trang. Nắng nhẹ lên Tỏ soi thơm mẹ ngồi khướt từng nhánh gió Con gái nhỏ Ngất đi vì sợ hãi trong vòng cuối mới đây Yên dựa nơi bóng dáng hao gầy Mẹ yêu. Cuồng trên cao chim dác mất ổ Rầm rởm đao Thanh âm tăng cường yên tĩnh rền vang Khu vườn mẹ Thành thiết bị Tung như váy cỏ bị cuốc xới Cây rơm xiêu Rãnh mương xông tới như mật báo chỉ điểm Cha Berneux bị summ giữa vòng vây. Nhịp tim chưa đáp ứng Chúng tôi quay lại nhìn mẹ Thành đầy bụng dạ chờ Thánh giá đôi tay trói lại Gông nặng che vai Bố mẹ bị bắt phóng vì giấu cha đạo trong nhà. Mẹ Thành đi Đốt niêu xoong bị hôi thoát ra Chăn Bình bát đĩa bị cuốn đi Xác xoan móng rơi cuối mùa lyly Tím sân nhà phủ màu đau đau thương. Mẹ ra đi hơi ấm đồng kỷ niệm

Mắt đêm buồn ai chong những lời kinh
Mẹ yếu sức gông nặng xố mẹ ngã
Chân rã rời những vết trầy ai khơi.

Vai vận chuyển như vai mang Thập tự
Giống như Chúa Giêsu mẹ đón nhận bước đi
Cả ngày hình hài nghiêng ngã
Ai cờ lại những vết rằm khô.

Chiều hôm đó mây xám trôi oằn Ỷ
Mái tranh buồn nhỏ nhớ nhớ mẹ yêu.

CHƯƠNG VI. TRỌNG NGỤC



Đến Nam Định
Quân cho mẹ dừng chân ở một dinh quan án
Cùng trại giam với hai chị nữ tu.

Lộc coc tiếng đao khua mẹ thực mơ tỉnh dậy
Gió nồm về mặt bùn sương trong
mặt giáp nhau mờ trong hơi nước
gió nhẹ thấy mẹ trắng đêm thu.

Sau sáu ngày quan mẫu mẹ quá khóa
Quan hết lời bỏ đạo sẽ tha ngay
Nơi công đường mẹ Kho niềm tin thật
Không bao giờ tôi bỏ đạo Gia tô.

Mẹ chân trần đứng bên chiến binh như hóa đá
Hàng roi đao như dương Đước đầu Yên tĩnh
Những nữ nhi vừa lì cứng cổ
Tâm gan chí cương quyết không n.


Quan tức lộn
Đổi roi bảy
bằng thanh tre thanh củi
Truyền chiến binh
Thỏa hả hê.

Vút...
Tiếng thanh tre vung lên
Đanh... Tiếng roi mạnh mẽ
xuống
Mớ thanh âm Lằn
roi tản nhiệt độ Sinh lại lần nữa Nơi huyết quản Trái tim Nơi sinh sức Bạn quyết của Bạn Những làn sóng tắm của chiến binh tráng khỏe mạnh lên thân mềm tứa máu Vết thương nay hoác miệng húp táp cơn đau Run run trong mưa roi thân mẹ như hoa bạch bạch Đầu rất đau mẹ không nói nổi nên lời. Về đến mẹ trại thân mệt mỏi đau xót an ủi nụ cười trên môi " Vì Danh Chúa nên mọi người thù hận Đây cơ hội làm chứng trong vui vui ". (x. Lc 21, 12-13) Mỗi lần tắm roi có Đức Mẹ nâng đỡ sức nữ thường ai chịu đau đớn Máu bắn ra như cánh hoa hồng đỏ Con góp lại thành bông Giảm tình yêu. Cánh đồng bỏ hoang ngôi nhà thông gió Hoa xoan vừa lụi muỗi giàn giụa kiếm cơm Nền lửa ẩm ướt hơi nước nồm về nhớp lạnh giá thân mình thêm cơn đau từng cơn. Áo mẹ hoa đỏ hồng nước vàng hoàng hôn Không rên rỉ mẹ khơi lửa đức tin Đàng Thánh Giá, dây tràng châu trên Hỏa ngục lửa bằng lửa thăm tình yêu. Con gái Nụ không cầm nước mắt Gặp lại mẹ bao nhung nhớ òa lên Thực nỗi đau đau trên thân mẹ, giống Chúa Mẹ Khuyên lại coi sóc cửa nhà nên. Lá không được trả lời

Nắm tay mẹ cảm dưỡng đường vân ấm
Tâm hồn mềm như nốt Yên tĩnh Nghệ
lời mẹ Mưa khuyến
đức mầm mầm xanh diệp lục
Hai trái tim phóng đóa mưa nước trời.

CHƯƠNG VII. TỬ ĐẠO



Từng hồi chuông như nhịp tim loang
Thân tinh kiệt sức lực Tiếp
tục không thôi tra tấn, đánh đòn, ví dụ
đi Nơi người mẹ tuổi đời 60.

Trong sốt lạnh thân mềm chạy lẩy
bạch miệng không rời lời kinh trầm say
nắng ngủ quên trải màu buồn nhàu
Mẹ ru ban đêm Giá bước theo.

Hạt giống máu trong trại giam bé nhỏ
Muốn lau sạch mặt kính phun sương sương
Kính quan quyền bị gió nồm che phủ
Đục một màu...đường chân lý thấy chi?

Chuỗi...
Hy sinh. Nhẫn. Hiền hoà
Mẹ họa tiết lại mẫu hoàn hảo của Chúa Giêsu trong cuộc thương khó
Miệt mài. Nghiền ngẫm. Hòa điệu
Mẹ liên kết từng hạt tử đạo thiêng liêng.
Tháng ngày rằn
nắng nóng bỏng
trại giam trần trụi những sa mạc cát cát
Kinh Kính mừng ví sóng cuồng hòa ca.
Hạt tương tự trong trại giam bé nhỏ
Vươn đức tin như rễ mạch len vào sâu đất hoàng
Từng kiếm tiền đỏ chân mẹ bước
Tin vào Chúa sẽ đồng hành dẫn đưa
hạt giống máu gieo mình trong tín thác
Sống tử đạo từng giờ phút trung kiềm
Trong trại giam hay công đường tra khảo
Quật roi tre hay thả rắn trong thân
áo hoa hồng mẹ sức mạnh hương thơm thơm nồng
nàn gió chiều rước tới thiên cung.

Hạt giống máu co mình trong sốt lạnh
Oằn lửa trong sốt mê
Trầm mình trong sốt rét
Kiết lỵ khó ăn
Đầu đau mơ sảng
Vai vẫn mang gông nặng trịch trong địa ngục.

Ngày đầu thu mây lữ hành bỏ hút
hạt giống máu phi thường được dâng hiến
Mẹ diễm phúc được quà cha giải tố của
ăn bãi thêm sức mạnh mẹ trống:
Lạy Chúa con!
Chúa đã cam chịu đóng đinh vì con
Chúa định cho con thế nào
Con xin vâng lời Ngài thế ấy
Này đây xác thân linh linh hồn
Xin cung cho Chúa trọn đời mà thôi.

Trong tay chị em
Tấm linh hồn mẹ xin
tha tội
rồi tắt thở.
Hạt giống huyết thống đã nắm nhành thiên tuế
Phúc tử đạo mẹ mỗi ngày ước ao
Ngày vinh quang thắng mẹ gặp được Thiên Chúa
trống mẹ yêu, mẹ chọn chết vì yêu.
Nơi giam đốt mùi hương lúa mới
Hạt giống máu trộn những trận roi
Bầm giập khúc điệp lưới 5 tháng
Bình yên lịm giấc vừa chớm thu.

CHƯƠNG VIII. HẠT GIỐNG MÁU TRỔ SINH HOA TRÁI



Chúng ta kể các con nghe
"Máu các Thánh Tử đạo
Là hạt giống như rèn các tín hữu" [5] .
Mẹ Thành nằm xuống
Của trời thu ngày 12.7
Của trời thu bão lốc qua sông
Giàn giụa khóe mắt chồng con ở lại.
Mẹ Thành nằm xuống
Gầy guộc chất thân
Từng sợi nổi xanh như rễ tre xebóng
Mồ hôi tiết hạ, gió nồm mùa Chay
Mẹ tẩy sạch trong dòng mang tên gọi Tha Thứ
Máu đào bao nhiêu còn sống lại
Rịn khô trong vết thương chồng chất
Mảnh tim
Còn sót đến giây phút cuối đời
Nóng hồng ân tử
Trọn xác trao

Mở Tông sắc Quasi Semine Sanguinis
Có 117 hạt giống máu
Có mẹ của 6 ngườiMở Tông sắc Quasi Semine Sanguinis

Có 117 hạt giống máu
Có mẹ của 6 người
được ghi vào cửa sổ các thánh
được ghi nhớ trong toàn thể Giáo hội ngày tôn kính các Thánh Tử đạo.
Ngày hôm nay quảng cáo
dưới trường Thánh Nghìn
vạn con tim như cùng nhịp nhịp Rung lên tiếng
oai anh hùng nhạc ca
Vang toàn trời xuyên dậy
được ghi vào cửa sổ các thánh
được ghi nhớ trong toàn thể Giáo hội ngày tôn kính các Thánh Tử đạo.
Ngày hôm nay quảng cáo
dưới trường Thánh Nghìn
vạn con tim như cùng nhịp nhịp Rung lên tiếng
oai anh hùng nhạc ca
Vang toàn trời xuyên dậy
từng ký giả 9 vị trí bị tấn công làm giảm sức mạnh mà chết. Có đạo nào hơn 300 năm bị bách hại bằng những bông hình khủng Có đạo nào bị giết mà vẫn hiển thị trung anh Dũng hướng về trời cao Xin tha thứ Cho kẻ giết mình. Hạt giống Đức tin Hương Đức tin Gió Đức tin Thịnh bãi Đức tin Như ngọn lửa âm thanh chờ cơ hội hỏa kiếm . Đào. Kiếm. Đạo. Chuỗi. Máy chém hành lúa lúa nhỏ Ngày. Đêm. Năm. Tháng. Liên hồi. Giẫm. Đạp nhành lúa mì chết khô sứa Giáo hội Có ngàn hạt lúa nhỏ Gục xuống Chết đi Thối đi Cho đời sau lu sinh hoa trái. Các Thánh tử đạo Các hạt tương tự thiêng liêng làm sao kể cho hết Từng chứng từ đặc biệt trong từng thời điểm gây nên. Các cơ hội Các Thánh đã nắm được cơ hội Minh chứng đức tin. Trong ánh sáng huyền nhiệm Mùa lúa vàng của Chúa bôngm bông Người mẹ của họ ta đã dự phần đau khổ và thu giá Nay vinh hạnh phúc dự phần trong miền đất may mắn tình yêu

Thánh lễ tuyên phong phong 117 vị thánh
Là hồng ân Chúa
Là vinh dự
Cho con cháu Việt Nam
Noi gương bậc theo tấm kính các bạn.

Chúng tôi đã kể các con nghe
Về hạt giống huyết chúng
Về leo kính cường
của mẹ thánh Anê
Chúng con cũng hãy chịu tử đạo
Bằng những hy sinh bác ái hàng ngày
Xin...
Mẹ Maria
Nữ Vương các Thánh Tử đạo
Trợ giúp con
"Ai không tử đạo bằng những món lớn
Hãy tử đạo bằng những ghim nhỏ " [6]
Nhé các con.

Xuân Cát. OP

Nguồn: giaophanhunghoa.org

[1] https://www-vatican-va.translate.goog/content/john-paul-ii/la/apost_letters/1988/documents/hf_jp-ii_apl_19880619_quasi-semine-sanguinis.html
[2] 35 năm các Thánh Tử đạo tại Việt Nam được tôn giáo phong thánh (1988-2023)
[3] Tông sắc Như hạt huyết của Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II
[4] Trong 117 vị thánh tử đạo tại Việt Nam được phong Hiển Thánh ngày 19.6.1988 thì tên của Thánh nữ Anê Lê Thị Thành được viết số 87
[5] Giáo phụ Tertullianô.
[6] Thánh Teresa Hài Đồng Jesus