Tìm hiểu "Thâp ngũ sự thi ca"
Ngôn ngữ là “phương tiện” truyền tải ý tưởng. Trước đây, giới chuyên môn đã đúc kết: Tỉ lệ sinh tử của từ ngữ là 2% từ vựng (vốn từ, quỹ từ) trong một thế kỷ, nghĩa là ta không hiểu được 2% từ ngữ cách đây 100 năm vì nó đã “chết”, hoặc những người sống trước ta 100 năm có sống lại thì cũng không hiểu được 2% từ ngữ thời ta, vì nó mới “sinh”. Hình như “phương tiện” này luôn được cải tiến, khác gì cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (còn gọi là “Bốn chấm không – 4.0”) đang diễn ra trong xã hội, nên tỉ lệ sinh tử của từ ngữ ngày nay có lẽ còn cao hơn!
Đọc lại “Mân Côi Thập Ngũ Sự Thi Ca” của tác giả Phạm Trạch Thiện, viết bằng chữ nôm, thời thịnh Hán - Việt, ta nên đặt mình vào thời đó mới có thể hiểu thấu.
Cha ông ta dạy: “Khẩu tụng tâm suy – Miệng đọc lòng suy”, nhất là tránh được câu Chúa dùng ngôn sứ Isaia mà trách yêu: “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta”.
