TẤT CẢ HOẶC KHÔNG GÌ CẢ
Giới thiệu phim Nữ tu Clare Crockett – "Chơi tới bến- sống hết mình"
Mấy ngày vừa qua, khi thế giới đang hướng về gương mặt Carlo Acutis, vị "tông đồ Internet" – và Chân phước Piergiorgio Frassati, sắp được tuyên thánh ngày Chúa nhật 7.9, thì nhiều người cũng nhắc đến một gương mặt khác của thế hệ 8x. Đó là nữ tu Clare Crockett (1982–2016), người Ireland, qua bộ phim Tất cả hoặc không gì cả. Phim tài liệu nhưng khiến người xem thấy kịch tính bởi nhân vật chính từng là diễn viên, MC truyền hình, nhưng đã từ bỏ sự nghiệp hứa hẹn để hiến dâng trọn đời cho Chúa. Ngày 12/1/2025, tại Nhà thờ Chính tòa Alcalá de Henares (Madrid, Tây Ban Nha), án phong chân phước cho sơ Clare cũng chính thức được mở ra.
Trước tiên, có thể nói Tất Cả hoặc Không Gì Cả là một trong những phim tài liệu hiếm hoi hội tụ đủ giá trị lịch sử nhân vật, tính nghệ thuật, chiều sâu nhân văn và sức truyền cảm hứng. Bản gốc tiếng Anh đã đạt hơn 2 triệu lượt xem, đánh động nhiều người.
Phim mở đầu cách kịch tính qua biến cố động đất tại Ecuador năm 2016, nơi sơ Clare qua đời cùng 5 ứng sinh trẻ. Sau đó, từng thước phim hồi tưởng lại hành trình tuổi thơ, thanh xuân và những bước ngoặt quyết định cuộc đời nữ tu Clare. Đây không chỉ là câu chuyện về một nữ tu trẻ, mà còn là gương mặt "vị thánh của thời đại Internet," người từng "chơi tới bến" thời tuổi trẻ và khi được ơn kêu gọi cũng "sống hết mình" cho Chúa Kitô.
Phim trung thành với tiêu chí tài liệu: dựa vào lời kể của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, giáo dân và học trò; xen kẽ những đoạn video lưu trữ, hình ảnh đời thường, nhất là những thước phim của nhân vật chính, sơ Clare đang hát, chơi guitar, cười nói. Nhờ vậy, khán giả cảm nhận được một chân dung sống động, gần gũi, không bị lý tưởng hóa. Không phải là "đóng kịch" hay "đóng phim" nhưng chân thực có sức lay động.
• Cấu trúc kịch tính: mở đầu bằng cái chết bi hùng ở Ecuador, rồi quay ngược dòng thời gian.
• Ngôn ngữ điện ảnh giản dị: không kỹ xảo hoành tráng, chỉ nụ cười, giọng hát Clare cũng đủ gây xúc động.
• Chiều sâu nhân văn: không né tránh yếu đuối, nhờ đó làm nổi bật ơn biến đổi của Thiên Chúa.
Có một điểm người viết không hài lòng chính là lời thoại, một số đoạn nhân vật nói quá nhanh. Bản lồng tiếng Việt không thể theo kịp tốc độ, mặc dù thời lượng bản Việt ngữ đã kéo dài hơn bản gốc mấy phút. Lý do vì bản dịch tiếng Việt (hơn 15.200 từ) dài hơn bản tiếng Anh (chưa tới 15.000 từ).
Ơn gọi kịch tính và hành trình "tất cả hoặc không gì cả"
Sinh ra tại Derry – vùng đất chia rẽ tôn giáo và chính trị – Clare sớm bộc lộ cá tính mạnh mẽ. Ngay từ nhỏ, cô đã say mê sân khấu, đọc thơ, viết truyện, mơ ước thành minh tinh Hollywood. Những đoạn phim tư liệu cho thấy Clare từng dẫn chương trình trên kênh thiếu nhi, tham gia đóng phim, xuất hiện rạng rỡ và tự tin. Nhưng chính Clare thú nhận: "Từ lúc 16 tuổi, em đã cảm thấy một sự trống rỗng bên trong mà không hiểu tại sao."
Bước ngoặt đến trong một "chuyến đi miễn phí" sang Tây Ban Nha dịp Tuần Thánh 2000. Clare tưởng sẽ đi du lịch biển, ai ngờ lại rơi vào một kỳ tĩnh tâm. Ban đầu miễn cưỡng, nhưng đến chiều Thứ Sáu, khi mọi người mời chị tiến lên hôn chân Chúa chịu đóng đinh, Clare làm theo một cách thụ động cho xong. Tuy nhiên, khoảnh khắc bất ngờ xảy ra thành cao điểm kịch tính của phim: Clare bật khóc nức nở trước Thánh Giá, cảm nhận lòng thương xót của Thiên Chúa và chính tội lỗi mình đã đóng đinh Ngài.
Sau biến cố đó, Clare muốn trở thành nữ tu, tuy nhiên cô chưa thay đổi ngay. Năm sau trở về gia đình, cô tiếp tục đóng phim, tiệc tùng, sa vào tật nghiện rượu, nhiều lần nhập viện. Nhưng càng sống buông thả, cô càng nghe rõ tiếng gọi: "Tại sao con cứ làm tổn thương Ta?" Cuối cùng, Clare buông bỏ tất cả:
"Sự bình an mà con tìm thấy nơi Chúa, con không tìm thấy ở đâu khác. Đây là lúc phải quyết định: bây giờ hoặc không bao giờ."
Ngày 11.8.2001, Clare bước vào Nhà Mẹ; khấn tạm năm 2006, khấn trọn ngày 8.9.2010, lấy tên Clare Maria của Ba Ngôi và Trái Tim Mẹ Maria. Từ đó, sơ phục vụ tại nhiều cộng đoàn: Tây Ban Nha, Mỹ, Ecuador... Ở đâu, sơ cũng gieo niềm vui, sự quảng đại và tinh thần dấn thân "tới bến."
Điểm nhấn xuyên suốt phim là châm ngôn "All or Nothing – Tất cả hoặc không gì cả." Đây là tinh thần của Clare khi khấn trọn: sống không nửa vời, nhưng dám trao hiến toàn bộ cho Đức Kitô: một mình với Đức Kitô mà thôi.
Cùng với Carlo Acutis và Piergiorgio Frassati, Clare Crockett cho thấy sức mạnh của tuổi trẻ thánh thiện: dám sống tất cả cho điều mình tin, hoặc chẳng là gì cả.
Cuối cùng, xin khép lại tâm tình chia sẻ bằng chính lời bài hát kết bộ phim, cũng là lời sơ Clare đã hát say mê trước khi từ giã cuộc đời:
CON ƯỚC MUỐN THIÊN ĐÀNG
Trong màn đêm lạnh giá
linh hồn đang ngủ mê
khóc vì lòng chai đá
"xin vâng" chợt chói loà.
Và con tim nhỏ bé
run rẩy trước hiến dâng
bỗng trở nên mạnh mẽ
nhờ tay Ngài đỡ nâng.
Rồi bình minh thức giấc
trong sáng đẹp vô ngần
bóng Mẹ hiền bao bọc
canh giữ đèn đức tin,
Trầm mặc giữa cung thánh
một trái tim khiêm cung;
run lên vì tình mến,
tận hiến đời trung trinh.
Giờ đây được biến đổi
hồn cập bến an bình
niềm vui trinh trong mới
đáp tình Chúa thiên linh.
Hồn kêu trong sâu thẳm:
"Con ước muốn Thiên Đàng"
không sợ đường tận hiến
chết để sống vinh quang.
Mẹ mỉm cười trìu mến
ôm con nhỏ vào lòng,
tất cả ca khen Mẹ
thung lũng lặng trinh trong.
Con ước muốn Thiên Đàng!
【Đình Chẩn, Phát Diệm 06.9.2025】
